
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.
ამჯერად იგი ახალ პოსტს აქვეყნებს, სადაც შიდსის წინააღმდეგ ბრძოლაში ახალ ნაბიჯზე წერს:
„გლობალური ჯანდაცვის ახალი ნაბიჯი შიდსის წინააღმდეგ ბრძოლაში!
WHO (ჯანმო) რეკომენდაციას აძლევს ქვეყნებს, ჩართონ ახალი პრევენციული წამალი - ლენაკაპავირი (Lenacapavir) — HIV ინფექციების შესამცირებლად, განსაკუთრებით იმ ჯგუფებში, სადაც შიდსის გავრცელება ჯერ კიდევ მაღალია.
რა არის ლენაკაპავირი?
ეს არის ახალი თაობის პრეპარატი, რომელიც გამოიყენება არა მკურნალობისთვის, არამედ პირველადი პროფილაქტიკისთვის — ანუ არაინფიცირებულ ადამიანებში ვირუსისგან დასაცავად.
მას აქვს განსაკუთრებული უპირატესობა:
– მოქმედებს გრძელვადიანად (შეიძლება ინიექციად ჩატარდეს რამდენიმე თვეში ერთხელ).
– მეტად მოსახერხებელია მოწყვლადი ჯგუფებისთვის (მაგ. სექსუალური მუშაკები, ტრანსს ადამიანები, კაცები რომლებიც სექსუალურად აქტიურები არიან კაცებთან და სხვ.)
– შეუძლია მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს ახალი შემთხვევების შემცირებაზე.
ჯანმოს მიზანია, რომ ლენაკაპავირი გახდეს გლობალურად ხელმისაწვდომი, განსაკუთრებით იქ, სადაც შიდსის ტვირთი ჯერ კიდევ მძიმეა.
ეს არის სერიოზული წინ გადადგმული ნაბიჯი. პრევენციული მედიკამენტების ფართო ხელმისაწვდომობა გვაძლევს საშუალებას, არ ველოდოთ დიაგნოზს - არამედ თავიდან ავიცილოთ ინფექცია. ეს ნიშნავს მეტი სიცოცხლე, ნაკლები სტიგმა და უფრო ძლიერი საზოგადოება.
Lenacapavir – ახალი იარაღი HIV-ის წინააღმდეგ
1. რა არის ლენაკაპავირი (Lenacapavir)?
ლენაკაპავირი არის ინოვაციური ანტივირუსული პრეპარატი, რომელიც გამოიყენება HIV-ის პროფილაქტიკისთვის — ანუ ინფექციის თავიდან ასაცილებლად. ის მოქმედებს როგორც PrEP (pre-exposure prophylaxis), ანუ შეჰყავთ იმ ადამიანებში, რომლებიც ჯერ არ არიან ინფიცირებულები, მაგრამ აქვთ მაღალი რისკი.
2. რით განსხვავდება ლენაკაპავირი სხვა პროფილაქტიკურ პრეპარატებისგან?
მისი მთავარი უპირატესობა არის გრძელვადიანი მოქმედება — ერთჯერადი ინიექცია საკმარისია რამდენიმე თვიანი დაცვისთვის, რაც ბევრად ამარტივებს პრევენციას.
3. არის თუ არა ეს მკურნალობა ინფიცირებულებისთვის?
არა. ლენაკაპავირი განკუთვნილია მხოლოდ პრევენციისთვის. ის არ არის შიდსის მკურნალობის ნაწილი, არამედ მოქმედებს როგორც პრევენციული ბარიერი.
4. რატომ გამოუშვა ჯანმომ ახლა ეს რეკომენდაცია?
ახალი კლინიკური კვლევები აჩვენებს, რომ ლენაკაპავირი მნიშვნელოვნად ამცირებს ინფექციის რისკს, არის უსაფრთხო და მოსახერხებელი. ჯანმოს მიზანია, ეს პრეპარატი გახდეს გლობალურად ხელმისაწვდომი, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, სადაც HIV-ის გავრცელება კვლავ პრობლემაა.
5. როდის გახდება ლენაკაპავირი ხელმისაწვდომი საქართველოში?
ეს დამოკიდებულია რეგისტრაციის, მარეგულირებლის თანხმობისა და საერთაშორისო პარტნიორებთან თანამშრომლობაზე. მნიშვნელოვანია, რომ ქვეყანა მზად იყოს მედიკამენტის ინტეგრირებისთვის პრევენციის ეროვნულ სტრატეგიაში.
6. არსებობს თუ არა გვერდითი ეფექტები?
კვლევების მიხედვით, გვერდითი ეფექტები იშვიათია და ძირითადად მსუბუქი ხასიათისაა (მაგალითად, ინიექციის ადგილას ტკივილი ან გაღიზიანება). პრეპარატი კარგად გადაიტანება.
7. დაფინანსდება თუ არა ლენაკაპავირი სახელმწიფოს მიერ?
ეს დამოკიდებულია ქვეყნის პრიორიტეტებსა და საერთაშორისო დახმარებაზე. მაგრამ იმისთვის, რომ იგი ხელმისაწვდომი გახდეს, აუცილებელია სამთავრობო და დონორული რესურსების მობილიზება.
8. როგორ მიიღება ლენაკაპავირი — აბის სახით თუ ინიექციით?
ის მიიღება ინტრამუსკულარული ინიექციის სახით (მკურნალობის სპეციფიკის მიხედვით – შესაძლოა 6 თვეში ერთხელ).
9. რამდენად ეფექტურია ლენაკაპავირი?
კლინიკური კვლევებით დადგინდა, რომ ლენაკაპავირი ძალიან მაღალი ეფექტიანობით იცავს ინფექციისგან, რაც მას მომავალში HIV-ის კონტროლის ერთ-ერთ მთავარ ინსტრუმენტად აქცევს“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.
ასევე დაგაინტერესებთ:
⭕ხონში მიტოვებული ჩვილი იპოვეს
🎥 ზოდიაქოს 2 ნიშანი, რომელიც 2025 წლის მეორე ნახევარში გამდიდრდება