ხვალ, 17 დეკემბერს მართლმადიდებლური სამყარო წმინდა ბარბარეს ხსენების დღეს აღნიშნავს. ტრადიციისამებრ, ამ დღეს ყველა ოჯახში აცხობენ ლობიანს. რა კავშირშია ეს ტრადიცია დღესასწაულთან, ამ კითხვაზე დეკანოზი ლევან ფიროსმანაშვილი პასუხობს.
მისი თქმით, ლობიანს რელიგიურ დღესასწაულთან არანაირი კავშირი არ აქვს და ის უბრალოდ წარმართული ტრადიციის გადმონაშთია.
„ქრისტიანობისთვის დღესასწაულებთან დაკავშირებით რიტუალურად რაიმე სახის საზრდოს მომზადება, შეწირვა უცხოა. იშვიათი გამონაკლისი ძველი მსოფლიოს თვალთახედვიდან გამომდინარე, სიმბოლური დატვირთვით გვხვდება: პური, ღვინო, თევზი და წითელი კვერცხი. მათ მნიშვნელობებზე სხვა დროს ვისაუბროთ. საზრდოს შეწირვა წარმართული რელიგიებისთვის იყო დამახასიათებელი. ქართულ წარმართულ პანთეონში აქტიური ადგილი ეკავა მზის ღვთაებას და მის დედას აისს–ბარბალეს. მათდამი პატივსაცემად დღესასწაულზე აცხობდნენ მზის დიკოს ფორმის ღვეზელებს. ღვთაების მდედრობითი სქესისა და სახელთა დიდი მსგავსების გამო, რიგითი მორწმუნეების გარკვეულ ნაწილში მოხდა ორი სუბიექტის გაიგივება–აღრევა. ხაზგასმით ვამბობ, ეს არ იყო საეკლესიო სწავლება. მან ნელ-ნელა ხალხში გავრცელება ჰპოვა. ეს მხოლოდ საქართველოში მოხდა. ამგვარი რენესანსები გაუთვითცნობიერების ნაყოფი იყო. წარმართობის გაღვიძება სულიერი და კულტურული ჩავარდნის ეპოქაში ხდებოდა. გაიგივების გამო წმ. ქალწულმოწამე ბარბარეს დღესასწაულზე აცხობდნენ ბარბალესადმი მიძღვნილ ღვეზელებს.
კალენდარულად ერთი ფაქტორიც მოქმედებდა. ბარბალეს დღესასწაული წელიწადში ორჯერ აღინიშნებოდა – მზის ბუდობის წინ, მზის ღვთაების შობამდე. მზის–ლილეს შობას ზეიმობდნენ იულიუსის კალენდრით 25 ივნისსა და 25 დეკემბერს. ვინაიდან ქალწულმოწამე ბარბარეს ხსენება აღინიშნება შობის მარხვაში, ხალხური მოქმედება ქრისტიანულ ჭრილში გატარდა და ღვეზელი სამარხვო მზადდებოდა. მოგვიანებით ამერიკის კონტინენტიდან ახალი კულტურული ჯიშების აქტიურმა პოპულაციამ ჩვენშიც ასახვა პოვა. ღვეზელის შემადგენლობაში ლობიომ დაიმკვიდრა. ლობიანის ცხობა წმ. ბარბარეს დღეს წარმართულია. მეტი განმარტებისთვის: ლობიანის გამოცხობა და მიღება ყოველთვის შეიძლება, მაგრამ წმინდა ბარბარესთან არაფერ კავშირშია“, - ამბობს ლევან ფიროსმანაშვილი.
- ვისი მფარველია წმინდა ბარბარე და რა უნდა ვევედროთ მას?
- წმინდა მამები ყურადღებას ამახვილებენ სასწაულებზე, რომელიც წმინდა ბარბარემ უხილავად აღასრულა საუკუნეების მანძილზე. უამრავ უშვილო ოჯახს მისი მეოხებით მიებოძა შვილი, ასევე განსაცდელისგან იხსნა ქალ- ვაჟები, ყრმები. ნათქვამია, რომ წმინდა ბარბარე უდიდესი მეოხია იმ ოჯახებზე, ვინც სასოებს მის სიწმინდეს, მსგავსად აბრაამ მამამთავრისა, რომელსაც უფალმა ზღვის ქვიშის სახისაებრ აღუთქვა გამრავლება, ასევე აღუთქვამს წმინდა ბარბარეს მეოხებით იმ ოჯახებს, რომელნიც უხმობენ მას. თქვენ გახსოვთ, "მომავალი წლის ამ დროს გეყოლებათ ვაჟი", წლიდან- წლამდე უნდა შევსთხოვოთ წმინდა ბარბარეს, უფალმა მისი მეოხებით შვილიერი საშო მიჰმადლოს ბერწ ქალბატონებს. ამდენად, წმინდა ბარბარე ოჯახისა და ბავშვების მფარველად გვევლინება. წმინდა ბარბარე საქართველოში განდიდებულია, მას უდიდეს პატივს მიაგებენ, დაე, მისი მეოხება ნუ მოაკლოს უფალმა ჩვენს ტკბილ ერს!
შეგახსენებთ, წმინდა დიდმოწამე ბარბარე მართლმადიდებლობისთვის მეოთხე საუკუნის დასაწყისში, მმართველ მარკიანეს დროს ეწამა. ამჟამად მისი წმინდა ნაწილები კიევში, ვლადიმერის სახელობის საკათედრო ტაძარშია დასვენებული და მათგან მრავალი სასწაული აღესრულება.
წმინდა დიდმოწამე ბარბარე ბავშვების მფარველად ითვლება. მას ევედრებიან ყრმათა კურნებისთვის, შვილიერებისა და მოულოდნელი, უზიარებელი სიკვდილისგან დაცვისთვის.
⭕ ასევე დაგაინტერესებთ:
