„იშვიათი ჯგუფის მქონე პირებმა უნდა გაიარონ რეგისტრაცია ადგილობრივ დონორულ ბაზებში, სისხლის დონაცია უნდა გახდეს სოციალური პასუხისმგებლობა“ - გიორგი ფხაკაძე

„ყველაზე გავრცელებული სისხლის ჯგუფები მსოფლიოში  და სად ვართ ქართველები?

იცით თქვენი სისხლის ჯგუფი?

შესაძლოა გგონიათ, ეს უბრალო ბიოლოგიური ინფორმაციაა – მაგრამ სინამდვილეში, სისხლის ჯგუფის ცოდნა – სიცოცხლის გადარჩენისთვის აუცილებელი ცოდნაა.

გადაუდებელი სამედიცინო შემთხვევების, ტრანსფუზიების, ორსულობისა და დონორობის დროს, თქვენი სისხლის ჯგუფი განსაზღვრავს, შეძლებს თუ არა ექიმი სწორი, დროული გადაწყვეტილების მიღებას.

გლობალური სურათი

გლობალურად ყველაზე გავრცელებული სისხლის ჯგუფია O+ (დადებითი ჯგუფი O). ეს მონაცემი დასტურდება სხვადასხვა წყაროს, მათ შორის World Population Review-სა და Statista-ს ანალიზებით.

ეს ჯგუფი დომინირებს აფრიკის, აზიის, ლათინური ამერიკის და ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეყნებში. O+ ჯგუფის მქონე პირებს შეუძლიათ სისხლი გადასცენ O+, A+, B+ და AB+ ჯგუფის მქონეებს – რაც მათ გადამწყვეტ დონორებად აქცევს გლობალურად.

თუმცა, მხოლოდ O− სისხლი ითვლება უნივერსალურ დონორად – მას შეუძლია ტრანსფუზია ყველა ჯგუფისთვის, რაც კრიტიკულ ვითარებაში განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს.

რეგიონული განსხვავებები:

სისხლის ჯგუფების გავრცელება მნიშვნელოვნად იცვლება გეოგრაფიის მიხედვით:

აღმოსავლეთი და სამხრეთი აზია – B+ და AB+ ჯგუფები ხშირია. იაპონიასა და კორეაში AB+ გავრცელებულია ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი მაჩვენებლით მსოფლიოში.

ევროპა – ცენტრალურ და ჩრდილოეთ ევროპაში A+ დომინირებს. აქვეა ყველაზე მაღალი Rh- (რეზუს უარყოფითი) მაჩვენებელი.

აფრიკა – O+ თითქმის უნივერსალურია. Rh- ჯგუფები კი ძალზე იშვიათია.

ლათინური ამერიკა და კარიბის რეგიონი – O+ დომინანტია; რეზუს უარყოფით ჯგუფებს იშვიათად შეხვდებით.

ჩრდილოეთ ამერიკა – გენეტიკური მრავალფეროვნების გამო ვხვდებით თითქმის ყველა ჯგუფს, მაგრამ ყველაზე ხშირად O+, A+ და B+ გვხვდება.

საქართველო: სად ვართ ამ სურათში?

საქართველოში ოფიციალური სისხლის ჯგუფების რეგისტრაციის სისტემა ჯერ სრულად ცენტრალიზებული არ არის, თუმცა არსებული მონაცემების ანალიზი და სისხლის ბანკების გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ:

• საქართველოში ყველაზე გავრცელებული სისხლის ჯგუფია O+, რაც შეესაბამება გლობალურ ტენდენციას
• შედარებით მაღალია Rh- ჯგუფების სიხშირე – განსაკუთრებით A− და O−
• მთიანი და ეთნიკურად მრავალფეროვანი რეგიონები (სვანეთი, რაჭა, თუშეთი, ქართლ-კახეთი) გამოირჩევა იშვიათი გენეტიკური მახასიათებლებით, რაც მნიშვნელოვანია სამომავლო ბიობანკებისა და კვლევებისთვის

ეს ნიშნავს, რომ ბევრი ქართველი, შესაძლოა, იშვიათი დონორის სტატუსის მატარებელი იყოს, რაც გადამწყვეტია რთულ სამედიცინო ვითარებებში.

რატომ არის ეს ცოდნა მნიშვნელოვანი?

გადაუდებელი სიტუაცია – ავარიის, სისხლის დაკარგვის ან მძიმე ოპერაციის დროს სწორი სისხლის შერჩევა საჭიროებს ზუსტ და სწრაფ გადაწყვეტილებას.

ორსულობა და რეზუს კონფლიქტი – თუ დედა Rh− ჯგუფის მატარებელია და ნაყოფი Rh+, შესაძლებელია განვითარდეს კონფლიქტი, რაც სერიოზულ გართულებებს იწვევს.

დონორობა და საზოგადოების უსაფრთხოება – იშვიათი ჯგუფის მქონე პირების რეგისტრაცია და მუდმივი მონიტორინგი – გადარჩენილი სიცოცხლეა.

საზოგადოებრივი მოწოდება:

ყველა მოქალაქეს უნდა ჰქონდეს დადგენილი საკუთარი სისხლის ჯგუფი.

იშვიათი ჯგუფის მქონე პირებმა (განსაკუთრებით Rh−) უნდა გაიარონ რეგისტრაცია ადგილობრივ დონორულ ბაზებში.

სისხლის დონაცია უნდა გახდეს სოციალური პასუხისმგებლობა.

სახელმწიფო დონეზე უნდა გაძლიერდეს სისხლის ბანკების ინფრასტრუქტურა და სტრატეგიული მარაგები“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.

ასევე დაგაინტერესებთ:

⭕„წიგნი არაჩვეულებრივი საშუალებაა ზრდისთვის, თუმცა მხოლოდ ის არ კმარა სრულყოფილი აზროვნებისთვის“ - რას წერს გიორგი ლობჯანიძე

⭕„გილოცავ დაბადების დღეს, ჩემო სიყვარულო“ - ნიკა კოჩაროვი იუბილარია

⭕ნუკი კოშკელიშვილი შვილის სქესის გაგების ცერემონიიდან ახალ ფოტოებს აქვეყნებს