
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.
ამჯერად იგი ახალ პოსტს აქვეყნებს, სადაც 1960-იანი წლების ყოველდღიურობაზე საუბრობს:
„დღეს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა თითქმის ყოველთვის ასოცირდება მკაცრ დიეტებთან, საათობით სავარჯიშო დარბაზში ყოფნასთან და ტექნოლოგიური მოწყობილობებით საკუთარ სხეულზე ზედმეტ დაკვირვებასთან. მიუხედავად ამისა, დაავადებების რიცხვი იზრდება, ჭარბწონიანობა გადადის ეპიდემიის მასშტაბებში და მოსახლეობა უფრო მეტად განიცდის მენტალურ გადაღლილობას.
მაგრამ მოდით, გავიხსენოთ ის პერიოდი, როცა ადამიანები არ ითვლიდნენ კალორიებს, არ დადიოდნენ დარბაზებში და მაინც იყვნენ სიჯანსაღის მაგალითი. საუბარია 1960-იან წლებში, როცა ცხოვრება იყო უფრო უბრალო, მაგრამ გაცილებით დაბალანსებული.
ბუნებრივი მოძრაობა ცხოვრების ნაწილად:
1960-იან წლებში ფიზიკური აქტივობა არ იყო სპეციალურად დაგეგმილი. ის ბუნებრივად იყო ჩართული ცხოვრების ყოველდღიურ რიტმში:
• ადამიანები საჭიროებიდან გამომდინარე მოძრაობდნენ — მაღაზიამდე, სკოლამდე, სამსახურში ფეხით სიარული იყო ნორმა;
• სახლის საქმეები, ეზოს მოწესრიგება, მეზობლის დახმარება — ეს ყველაფერი საჭიროებდა ფიზიკურ ძალისხმევას;
• ლიფტის ნაცვლად კიბე, მანქანის ნაცვლად ფეხით ან ველოსიპედით გადაადგილება — ეს იყო ყოველდღიური ჩვევა და არა მხოლოდ არჩევანი.
დღევანდელი მოძრაობის შემცირება ცვლის არა მხოლოდ სხეულის ფორმას, არამედ ორგანიზმის მთლიან მეტაბოლურ ბალანსს.
საკვები რაციონი და ჭამის კულტურა:
საკვების რაოდენობა არ ითვლებოდა ციფრებით, არამედ ისმინებოდა შიდა ბალანსით:
• საკვები მზადდებოდა სახლში, ბუნებრივი პროდუქტებით, ხშირად ადგილობრივად მოწეული ინგრედიენტებით;
• საჭმლის რაოდენობა რეგულირდებოდა გრძნობით — ჭამის შეწყვეტა ხდებოდა მაშინ, როცა კმაყოფილების გრძნობა ჩნდებოდა, და არა როცა თეფში იცლებოდა;
• მაცივრები სავსე არ იყო ტკბილეულითა და გაზიანი სასმელებით, არამედ უბრალო და ნამდვილი საკვებით.
ასეთი წესიერი და მორიდებული კვება ხანგრძლივ პერიოდში იცავდა მოსახლეობას ქრონიკული დაავადებებისგან, მათ შორის დიაბეტისა და გულ-სისხლძარღვთა პრობლემებისგან.
ემოციური და სოციალური ჯანმრთელობა:
მაშინდელი საზოგადოება ბევრად მეტად იყო ჩართული ერთმანეთთან ურთიერთობაში. ეს მენტალურ ჯანმრთელობაზეც აისახებოდა:
• ოჯახი ერთად იკვებებოდა, საუბრობდნენ დღის ამბებზე, რაც ამაგრებდა ემოციურ კავშირს;
• არ არსებობდა მუდმივი ეკრანული დაძაბულობა — არც მობილური ტელეფონები, არც სოციალური ქსელები;
• ადამიანები მუშაობდნენ ერთად, სეირნობდნენ ერთად, მხარს უჭერდნენ ერთმანეთს.
ეს ყველაფერი ქმნიდა ბუნებრივ მხარდაჭერილ გარემოს, სადაც მენტალური გადაღლილობა ნაკლებად ხდებოდა ქრონიკული.
რას ნიშნავს ეს ჩვენთვის დღეს?
დღეს, როცა ცხოვრება გახდა ტექნოლოგიურად კომფორტული, ჩვენ მაინც ვხდებით უფრო დაუბალანსებელი და დაავადებებისადმი მოწყვლადი.
ამიტომ გვჭირდება:
1. მოძრაობის დაბრუნება ყოველდღიურობაში — ფეხით სიარული, ლიფტის ნაცვლად კიბის არჩევა, დღის განმავლობაში მცირე აქტივობები.
2. საკვებზე დაკვირვებული მიდგომა — არ ვითვლით კალორიებს, მაგრამ ვუსმენთ საკუთარ სხეულს: როდის ვშივდებით, რა გვაძლევს ძალას.
3. ერთად ყოფნის დრო — სუფრასთან, სეირნობისას, ოჯახთან ურთიერთობა — ეს ქმნის ფსიქოლოგიურ მდგრადობას.
სწორედ ამ მარტივ წესებზე უნდა ავაშენოთ თანამედროვე ჯანმრთელობა.
1960-იანი წლების საზოგადოება იყო ბევრად უფრო ნაკლებად ტექნოლოგიური, მაგრამ გაცილებით ბუნებრივი. მათი ყოველდღიური ჩვევები ქმნიდა ცხოვრების სტილს, რომელიც მხარს უჭერდა როგორც ფიზიკურ, ისე მენტალურ ჯანმრთელობას.
დღეს ჩვენი ამოცანაა არ დავბრუნდეთ წარსულში, არამედ წინ წავიდეთ იმ ცოდნით, რაც იმ დროს ბუნებრივად ჰქონდათ. ჭამის კულტურა, მოძრაობა და ადამიანური ურთიერთობა — ეს სამეული დღესაც რჩება ჯანმრთელი ცხოვრების საძირკველად“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.
ასევე დაგაინტერესებთ:
⭕„ჩემი მოდელობის დღეები“ - არუნ ხათრი ახალგაზრდობის ფოტოებს გვიზიარებს
⭕„ფიზიკურად და სულიერად მშვენიერი ხარ“ - თამო ვაშალომიძე გამომწერებს ახალ ფოტოებს უზიარებს
🎥 ნუკი კოშკელიშვილმა შვილის სქესი გაიგო - მოდელი კიდევ ერთი ბიჭის დედა გახდება