საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.
ამჯერად იგი საზოგადოებას ახალ ინფორმაციას უზიარებს, სადაც წერს, რომ ბავშვობის დროს მიღებული ანტიბიოტიკები ზრდის სიმსუქნის რისკს.
„ბავშვობის დროს მიღებული ანტიბიოტიკები ზრდის სიმსუქნის რისკს 20%-ით – ახალი კვლევა გვაფრთხილებს!
იცოდით, რომ ბავშვობის პირველ ორ წელს მიღებული ანტიბიოტიკები მომავალში სიმსუქნის განვითარების რისკს 20%-ით ზრდის?
ახალი მასშტაბური კვლევის მიხედვით, რომელიც ფინეთში 33,095 ბავშვის მონაცემებზე დაყრდნობით ჩატარდა, გამოვლინდა პირდაპირი კავშირი ანტიბიოტიკების ადრეულ მიღებასა და ჭარბ წონას შორის.
ეს აღმოჩენა კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ ზოგიერთი მედიკამენტი შეიძლება გრძელვადიანად და ღრმად იმოქმედოს ჩვენს ჯანმრთელობაზე.
როგორ მოქმედებს ანტიბიოტიკები წონაზე?
მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ანტიბიოტიკები:
• ანადგურებენ სასარგებლო ნაწლავის ბაქტერიებს, რომლებიც საკვებს “აყენებენ” ანუ მისი ნაწილის განადგურებას უზრუნველყოფენ;
• როცა ეს ბაქტერიები იკარგება, ორგანიზმი ითვისებს მეტ კალორიას იმავე რაოდენობის საკვებიდან;
• ასევე შესაძლებელია, რომ ნაწლავის ბაქტერიის განადგურებამ გამოიწვიოს მადას მომატება.
შედეგად, ადრეულ ასაკში ანტიბიოტიკების მიღება აწესრიგებს მეტაბოლიზმს არასახარბიელო მიმართულებით და ზრდის ჭარბი წონის განვითარების შანსს.
ბავშვთა სიმსუქნის მსოფლიო პრობლემა
ბავშვთა სიმსუქნე დღეს სერიოზულ გლობალურ გამოწვევად იქცა:
• 2022 წელს მსოფლიოს მასშტაბით 159 მილიონზე მეტი სკოლამდელი და სკოლის ასაკის ბავშვი იყო სიმსუქნით დაავადებული;
• 2023 წლის მონაცემებით:
• 4–5 წლის ბავშვების მეოთხედი იყო ჭარბწონიანი ან სიმსუქნით დაავადებული;
• 10–11 წლის ბავშვებში ეს მაჩვენებელი იყო ყოველი მესამე.
რაც უფრო ადრე ვითარდება სიმსუქნე, მით უფრო დიდი ალბათობით გაგრძელდება იგი მოზარდობაში და ზრდასრულ ასაკში.
მაგალითად, კვლევებმა აჩვენეს:
• სიმსუქნით დაავადებული ბავშვების 55% აგრძელებს სიმსუქნით ცხოვრებას მოზარდობაში;
• ხოლო მოზარდობაში სიმსუქნით დაავადებულთა 80% ინარჩუნებს ჭარბ წონას სრულწლოვანებაშიც.
ფინური კვლევის დეტალები
ფინეთში ჩატარებულმა მასშტაბურმა კვლევამ (2024):
• დააკვირდა 33,095 ბავშვს დაბადებიდან 12 წლამდე;
• ანალიზმა შეადარა ანტიბიოტიკების ზემოქმედებას ორსულობამდე, ორსულობისას, ბავშვის დაბადებისას და პირველ ორ წელიწადში.
აღმოჩნდა, რომ:
• ანტიბიოტიკების მიღება ორსულობამდე ან ორსულობის დროს არ ზრდიდა სიმსუქნის რისკს;
• თუმცა პირველ 24 თვეში მიღებული ანტიბიოტიკები მკვეთრად ზრდიდა სიმსუქნის და ჭარბი წონის რისკს.
• 2 წლის ასაკში, ანტიბიოტიკებით ზემოქმედებულ ბავშვებს აღენიშნებოდათ უფრო მაღალი BMI, და ეს სხვაობა შენარჩუნდა 12 წლამდე.
სხვაობა იყო 20%-ით მაღალი სიმსუქნის მაჩვენებელი ანტიბიოტიკებით ზემოქმედებულ ბავშვებში.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„ეს კვლევა კიდევ ერთხელ გვაფრთხილებს – წამლების გამოყენება ადრეულ ასაკში სერიოზულ გავლენას ახდენს ადამიანის მომავალ ჯანმრთელობაზე. საქართველოში განსაკუთრებით ფრთხილად უნდა ვიყოთ ანტიბიოტიკების დანიშვნასთან, განსაკუთრებით 0–2 წლის ასაკის ბავშვებში. ყოველი არასაჭირო ანტიბიოტიკი არის მომავალი ქრონიკული დაავადებების საფრთხე.”
საქართველოში რა ვითარებაა?
საქართველოში, როგორც სხვა ქვეყნებში:
• ანტიბიოტიკები ხშირად ინიშნება ზედმეტად ადრეულ ასაკში;
• ზოგჯერ ხდება თვითმკურნალობა ექიმის დანიშნულების გარეშე;
• არ არსებობს მკაცრი კონტროლი პედიატრიული ანტიბიოტიკოთერაპიის გამოყენებაზე.
სწორედ ამიტომ, ჩვენ გვაქვს მზარდი ტენდენცია ბავშვებში ჭარბი წონისა და მეტაბოლური სინდრომის განვითარების.
როგორ უნდა დავიცვათ ჩვენი შვილები?
ანტიბიოტიკების გამოყენება მხოლოდ მკაცრი სამედიცინო ჩვენებით;
ყოველი დანიშვნის წინ პედიატრთან განხილვა – ნამდვილად საჭიროა თუ არა?
ნაწლავის მიკროფლორის დაცვა (პრობლემების შემთხვევაში, პედიატრის მითითებით);
ჯანმრთელი კვების ჩვევების ჩამოყალიბება ადრეული ასაკიდან“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.
⭕ ასევე დაგაინტერესებთ:
⭕როგორ დავიკლოთ პასკითა და სადღესასწაულო კერძებით მომატებული კილოგრამები - დალი ჩიტალაძის რჩევები
