საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.
ამჯერად იგი სტატუსს აქვეყნებს, სადაც აუტიზმის შესახებ საუბრობს:
„აუტიზმის „ერთიანი მიზეზი“ და „ჯადოსნური წამალი“ არ არსებობს!
აშშ-ში თეთრ სახლში გამართულ ბოლო ღონისძიებაზე გაკეთდა არაერთი საშიში და შეცდომაში შემყვანი განცხადება აუტიზმის შესახებ.
ასეთი მტკიცებები არა მხოლოდ მშობლებს აყალბებს, არამედ ზიანს აყენებს აუტისტურ ბავშვებსა და მოზრდილებს.
რა არის სიმართლე?
•აუტიზმს არ აქვს ერთი ძირითადი მიზეზი.
•არ არსებობს ერთი წამალი, რომელიც ყველას დაეხმარება.
•აუტიზმი არის რთული და მრავალფეროვანი მდგომარეობა, რომელიც დაკავშირებულია გენეტიკასთან, ტვინის განვითარების თავისებურებებიდან და გარემო ფაქტორებთან.
რას ამბობს American Academy of Pediatrics?
AAP-ის პრეზიდენტი, დოქტორი სიუზან ჯ. კრესლი, ამბობს:
„აუტიზმს არ აქვს ერთი ძირითადი მიზეზი და არ არსებობს ერთი წამალი, რომელიც ყველა აუტისტურ ბავშვს ან მოზრდილს მისცემს იმას, რაც სჭირდება“. ეს განცხადება ნათლად ასახავს სამეცნიერო კონსენსუსს.
რა არის ეფექტური მიდგომა?
აუტიზმის მართვა ეფუძნება ინდივიდუალურ გეგმას, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს:
•განვითარების და ქცევითი თერაპიები;
•საგანმანათლებლო მხარდაჭერა;
•სოციალური და რელაციური მიდგომები;
•ზოგიერთ შემთხვევაში — მედიკამენტები კონკრეტული სიმპტომების შესამსუბუქებლად (მაგალითად, შფოთვა, ძილის პრობლემები).
რატომ არის მნიშვნელოვანი კვლევა?
აუტიზმი დღემდე რჩება კვლევის აქტიურ სფეროდ. საჭიროა:
• მეტი ფედერალური და საერთაშორისო ინვესტიცია კვლევებში;
• გენეტიკური ფაქტორების უკეთ გააზრება;
• სერვისებისა და მხარდაჭერის ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესება ოჯახებისთვის.
აუტიზმის თემაზე პოლიტიკურად ან კომერციულად მოტივირებული განცხადებები საფრთხეს უქმნის საზოგადოებრივ ჯანმრთელობას. მშობლები და ოჯახის წევრები აუცილებლად უნდა ეყრდნობოდნენ მხოლოდ სამეცნიერო მტკიცებულებას და პედიატრებთან ან სპეციალისტებთან შეთანხმებულ სამოქმედო გეგმას. ნებისმიერი იდეა „ჯადოსნური წამლის“ შესახებ არის მავნე და გაუმართლებელი. აუტიზმი მოითხოვს მრავალმხრივ მიდგომას და საზოგადოების მხარდაჭერას, ხოლო მთავრობამ და კვლევითმა ინსტიტუტებმა მეტი რესურსი უნდა ჩადონ ამ სფეროში“.
ხშირად დასმული კითხვები:
არსებობს თუ არა „აუტიზმის წამალი“?
არა. არსებობს მხოლოდ სიმპტომური მკურნალობა და მხარდაჭერა.
არის თუ არა ვაქცინები აუტიზმის მიზეზი?
კატეგორიულად არა! ეს მითი სამეცნიეროდ უარყოფილია.
რა არის მთავარი ფაქტორი?
გენეტიკა, მაგრამ გარემო ფაქტორებიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ.
რა შეიძლება გააკეთოს ოჯახმა?
უნდა მიმართონ პედიატრს, გამოიყენონ ინდივიდუალური განათლება/თერაპია და მოითხოვონ სახელმწიფოს მხარდაჭერა.
როგორ დავიცვათ თავი დეზინფორმაციისგან?
უნდა ვენდოთ მხოლოდ სანდო სამეცნიერო წყაროებს: AAP, WHO, და უნივერსიტეტებს“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.
ასევე დაგაინტერესებთ:
