საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.
ამჯერად იგი ახალ პოსტს აქვეყნებს, სადაც მოსახლეობას უხილავი საფრთხის შესახებ ინფორმაციას უზიარებს:
„სუნთქავ მიკროპლასტმას?
ახალი კვლევა ამხელს, რომ შენს მანქანასა და სახლშიც კი ჰაერი მიკროპლასტმასებით არის სავსე.
ახალი კვლევის შოკის მომგვრელი მიგნება:
CNN-ის ინფორმაციით, მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ შიდა სივრცეების ჰაერი — მათ შორის სახლებში და ავტომობილებში — შეიცავს ათასობით მიკროპლასტმასის ნაწილაკს, რომლებიც იმდენად პატარაა, რომ ღრმად აღწევს ფილტვებში.
ეს ნაწილაკები წარმოიქმნება იმ პლასტმასისგან, რაც ყოველდღიურად გვაკრავს:
• ხალიჩები
• ფარდები
• ავეჯის ქსოვილები
• მანქანის სალონის დეტალები
• პლასტმასის შეფუთვები, ტექსტილი, დამამშვენებელი ნივთები
რა ხდება როცა ვსუნთქავთ ამ ნაწილაკებს?
მიკროპლასტმასის ნაწილაკები:
• აღწევენ ფილტვების ღრმა შრეებში
• არ იფილტრება ცხვირით ან ზედაპირული ფილტვის ბარიერებით
• შესაძლოა მოხვდეს სისხლში და სხვადასხვა ორგანოშიც კი გავრცელდეს
კვლევამ დაადგინა, რომ ერთ შიდა სივრცეში ადამიანს შეუძლია საათში ათასობით მიკროპლასტმასის ჩასუნთქვა, განსაკუთრებით დახურულ მანქანებში.
რისკები ჯანმრთელობაზე:
• ქრონიკული ანთება ფილტვებში
• იმუნური სისტემის დარღვევები
• გრძელვადიანად — ასთმისა და სხვა რესპირატორული დაავადებების განვითარება
• ზოგიერთი მიკროპლასტმასის ტიპი შეიცავს ტოქსიკურ ქიმიკატებს და ჰორმონულ დამრღვევებს (ე.წ. endocrine disruptors).
ჩვენ ყოველდღიურად ვსუნთქავთ მიკროპლასტმასით სავსე ჰაერს და ეს არ არის ქალაქის მტვერი. ეს არის სახლში და მანქანაში დაგროვებული პლასტმასის შედეგი.
შიდა გარემო დაცულ ზონად აღარ უნდა ჩავთვალოთ. აუცილებელია, საზოგადოებამ გააცნობიეროს ეს უხილავი საფრთხე და დაიწყოს მოქმედება.
რა შეგვიძლია გავაკეთოთ?
• რეგულარულად გაანიავეთ შიდა სივრცეები
• გამოიყენეთ ჰეპა-ფილტრიანი მტვერსასრუტები
• შეამცირეთ პლასტმასის ნივთების რაოდენობა სახლში და მანქანაში
• რეგულარულად გარეცხეთ ქსოვილები, ფარდები, ხალიჩები
• მოერიდეთ ავტომობილის შიდა სივრცეში პლასტმასის დეკორებსა და ხელოვნურ არომატიზატორებს
ხშირად დასმული კითხვები:
მიკროპლასტმასა მხოლოდ მანქანაშია პრობლემა? არა.
ის არსებობს ყველა დახურულ სივრცეში — განსაკუთრებით იქ, სადაც ბევრია პლასტმასის ავეჯი, ტექსტილი და ცუდი ვენტილაცია.
არსებობს მოწყობილობა, რომელიც შიდა ჰაერს მიკროპლასტმასას აცლის?
ჰაერის ფილტრები HEPA ან ULPA სისტემით ეფექტურია მყარ ნაწილაკებთან, თუმცა ყველა მიკროპლასტმასა ვერ იფილტრება.
პლასტმასისგან გათავისუფლება რეალურია?
არა 100%-ით, მაგრამ შესაძლებელია სერიოზული შემცირება — განსაკუთრებით ყოველდღიური ნივთების გადარჩევით“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.
ასევე დაგაინტერესებთ:
